Veilig hijsen is meer dan alleen het gebruik van veilige hijswerktuigen en goed hijsgereedschap. Wanneer je lasten moet hijsen dan moet je de middelen juist gebruiken, zorgen voor een veilige werkomgeving, werken onder veilige omstandigheden en de veiligheidsinstructies van je werkgever opvolgen.

Ontstaat er een ongeval door onverschilligheid, onoplettendheid of onveilig werken, bijvoorbeeld het uitschakelen van de overbelastingsbeveiliging van een kraan, dan kan de machinist strafrechtelijk worden vervolgd. De machinist is op het werk als eerste verantwoordelijk voor het veilig werken met een hijswerktuig.

In deze toolbox aandacht voor de risico’s bij hijsen en de voorschriften t.a.v. veilig hijsen.

• Het grootste risico is dat personen worden getroffen door uit de hijs vallende lasten;
• Hijsen van niet goed gebalanceerde lasten;
• Het niet toepassen van speciale hijsgereedschappen;
• Aanslaan van de last aan de punt van de haak;
• Gebruik van kettingen met kleine eindschalmen;
• Geraakt worden door kraandelen;
• Beschadigen van equipment;
• Beknelling;
• Kantelen van de kraan.

• Het hijsen aan bindmiddelen, banden en verpakkingen van materiaal is niet toegestaan, tenzij ze hiervoor speciaal zijn ontworpen.
• Indien verschillende onderdelen tegelijkertijd worden gehesen, zorg je ervoor dat een of meerdere delen niet uit de hijs kunnen vallen.
• Sla lange lasten zo veel mogelijk op verschillende punten aan, en bepaal daarbij het zwaartepunt.
• Bij gebruik van twee, drie of meersprongen moet het gewicht gelijkmatig verdeeld worden. Een spreidhoek van maximaal 60º wordt aangeraden.
• Trek lasten nooit los.
• Hijs nooit meer dan de toegelaten veilige werkbelasting
• De kraanmachinist en degene die de last aanslaat of afpikt, moeten goed met elkaar (kunnen) communiceren, dat wil zeggen:
  • Oogcontact of spreekcontact
  • Één persoon ter plekke communiceert met de machinist
• Kraanmachinist: hijs nooit een last als je ziet dat de last niet goed is aangeslagen.
• Houd rekening met de weersomstandigheden. Stop de hijswerkzaamheden bij windkracht 6 of hoger (open bouw). Een windsnelheidsmeter is noodzakelijk.
  Let op: bij het hijsen van lasten met een relatief groot oppervlakte, kunnen bij lage windsnelheden al problemen ontstaan.
• Controleer het hijsgereedschap regelmatig of het in goede staat verkeert (zie LMRA Hijsen).
• Zet het hijsgebied af; tijdens de hijsbeweging mogen zich nooit mensen onder de last bevinden.
• De kraan moet goedgekeurd en gecertificeerd zijn en het kraanboek (keuringen en reparaties) en het hijsboek met daarin de hijstabellen en grafieken moeten aanwezig zijn bij de kraan.
• Bij de kraan moeten de certificaten van de hijsmiddelen aanwezig zijn. Hierop staan o.a. de afkeurnormen vermeld.
• De machinist moet in het bezit zijn van een hijsbewijs.
• Gebruik machines, toestellen, werktuigen, transportmiddelen en andere hulpmiddelen op de juiste wijze.
• Het dragen van een veiligheidshelm is verplicht in een straal van 5 meter van de kraan en de hijslast.
  
• Verander de aangebrachte beveiligingen op de werktuigen, toestellen etc. niet en verwijder deze niet zonder noodzaak.
• Voorafgaande aan de hijswerkzaamheden moet een hijsplan zijn ingediend door de firma die de hijswerkzaamheden uit gaat voeren. Hierin moet staan; de max. grondbelasting, de vlucht van de te hijsen last, de gieklengte en het max. gewicht dat bij die gieklengte kan worden gehesen. Dit hijsplan moet door de opdrachtgever worden goedgekeurd.
• Eventuele voorzieningen in de grond (onder de opstelplaats van de hijskraan,) zoals riolen, sprinklerleidingen, hoogspanningskabels e.d., moeten geïnventariseerd worden, indien nodig moeten er extra maatregelen getroffen worden om de grondbelasting van de hijskraan te minimaliseren ter bescherming van de voorzieningen in de grond eronder.
• Zie je gevaren of onveilige situaties, stop dan de hijswerkzaamheden en geef deze direct door aan je leidinggevende.
• Bij schade aan de kraan direct hijswerkzaamheden stilleggen, leidinggevende informeren en een deskundige de schade laten raadplegen.
• Zorg voor ‘good housekeeping’ (orde en netheid op de werkplek).

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Wat kun jij eraan doen om veilig te werken met kranen en hijsgereedschappen?
2. Help je elkaar om op de juiste manier te werken?
3. Verzamel voorbeelden die goed en minder goed gaan en informeer je leidinggevende hierover.

Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen.

Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.

Werk veilig of werk niet !!